Er is een toenemende aandacht voor zintuiglijke activering in de zorg voor kwetsbare mensen. Met geuren, kleuren, geluiden, smaken, texturen en combinaties daarvan worden onder meer herinneringen en levensverhalen opgeroepen, die op bijzondere wijzen bijdragen aan het welbevinden van personen. De successen van kunstprojecten in de zorg zijn in de media bezongen. Alle partijen zijn meestal positief: het welbevinden van de zorgontvangers is verbeterd, de familie is meer ontlast, de professional ziet een blijere cliënt en de zorginstelling ontvangt baten tegen lage kosten (want kunstprojecten in de zorg zijn meestal low budget). Daarbij zien alle betrokkenen onverwachte kanten van de zorgontvangers en van elkaar. Veel zintuiglijke projecten zijn door en met hulp van kunstenaars ontwikkeld, vanwege hun expertise op het gebied van zintuiglijke prikkeling, maar weinig projecten zijn wetenschappelijk geëvalueerd. Ook ontbreekt vaak een business-case, waardoor continuering van een project vaak onder druk staat. Henri snel zal als deskundige participeren in de discussie rondom zintuigbeleving in de zorg.
Methodieken en richtlijnen nodig
Om zintuigelijke activering passend en effectief in te zetten zijn gefundeerde methodieken en richtlijnen nodig. Wat werkt wel en wat werkt niet, bij wie wel en bij wie niet, in welke situatie wel of niet, in welke omgeving wel en niet? Wat levert het op? Wat zijn werkzame ingrediënten? Welke betekenis kennen betrokken er aan toe? Wat vraagt dit aan competenties van professionals? etc. Ook de duurzame implementatie van methodieken en richtlijnen brengt vragen met zich mee. Wat zijn de obstakels bij toepassing? Wanneer en wat kan er mis gegaan? Wanneer schiet een interventie haar doel voorbij? Voor welke mensen is ze minder geschikt?
Tijd voor een volgende stap
Om professionals en mantelzorgers effectieve en bruikbare methodieken, instrumenten en kennis in handen te geven waarmee ze gericht kunnen werken, dient een volgende stap gezet te worden. De centrale vraag is dan: Hoe kunnen we de kennis en ervaringen uit zintuiglijke projecten kapitaliseren in methodieken en richtlijnen met een meerwaarde voor de kwetsbare ouderen, hun naasten, vrijwilligers en professionals?
Drie vragen
Het idee is om een aantal initiatiefnemers en belanghebbenden bij elkaar brengen in een invitational conference en drie vragen voor te leggen:
Wat zijn de (gerapporteerde) mogelijkheden en beperkingen van zintuiglijke interventies in de zorg?
Wat is de meerwaarde ten opzichte van bestaande interventies om het welbevinden te bevorderen?
Wat moet nu gedaan worden om de bestaande interventies door te ontwikkelen tot gefundeerde methodieken en richtlijnen en vervolgens te implementeren?